ما هر روز از مهارتهای تفکر انتقادی استفاده میکنیم. آنها به ما کمک میکنند تا تصمیمات درست بگیریم، عواقب اقدامات خود را بفهمیم و مشکلات را حل کنیم. این مهارتهای فوق العاده مهم در همه چیز استفاده میشوند، از حل کردن یک معما تا پیدا کردن بهترین مسیر برای رسیدن به محل کار. این فرآیند استفاده از تمرکز و خودکنترلی برای حل مشکلات و تعیین اهداف و دنبال کردن آنهاست. این ویژگی از سایر مهارتهای مهم زندگی مانند برقراری ارتباط، چشمانداز داشتن و معاشرت استفاده میکند. اساساٌ تفکر انتقادی به ما کمک میکند تا تصمیمات خوب و منطقی بگیریم.
تفکر انتقادی
الن گالینسکی در کتاب “هفت مهارت اساسی مورد نیاز کودکان”، اهمیت آموزش مهارتهای تفکر انتقادی در تربیت کودک را توضیح میدهد. کنجکاوی طبیعی کودک کمک میکند تا پایه و اساس تفکر انتقادی ایجاد شود. تفکر انتقادی ما را ملزم میکند تا اطلاعات کسب کنیم، تحلیل کنیم، قضاوت کنیم، و آن نوع درگیریهای فعال دیگری که نیاز به تخیل و کنجکاوی دارد. همانطور که کودکان اطلاعات جدیدی دریافت میکنند، کتابخانه اطلاعاتشان در مغز پر میشود. آنها باید در مورد چگونگی تطبیق اطلاعات جدید با آنچه از قبل میدانند فکر کنند، یا اینکه اگر اطلاعات جدید صحیح بود، بتوانند اطلاعات قبلی را تغییر دهند.
نکات ایجاد تفکر انتقادی
دانشگاه میشیگان چند نکته در مورد کمک به ایجاد تفکر انتقادی در کودکان ذکر کرده است:
کنجکاوی کودک را تشویق کنید
به آنها کمک کنید که نظراتشان را شکل دهند، آزمایش کنند، تجربه کنند و تلاش کنند تا چگونگی کارکرد جهان را درک کنند. کودکان را به اکتشاف، سوال پرسیدن، آزمایش نظریاتشان، و تفکر انتقادی در مورد نتایج و تفکر در مورد تغییراتی که میتوانند ایجاد کنند یا کارهایی که میتوانند متفاوت انجام دهند، تشویق کنید.
یادگیری از دیگران
با ایجاد علاقه به یادگیری و تمایل به درک چگونگی چیزها، به کودکان کمک کنید تا به طور عمیقتر در مورد چیزها فکر کنند. به دنبال پاسخ برای تمام “چرا” گفتنهای کودک باشید. از کتابها، اینترنت، دوستان و متخصصان راهنمایی بگیرید.
کمک کنید تا کودک اطلاعات را ارزیابی کند
غالباٌ به طور همزمان اطلاعات زیادی به ما داده میشود، و مهم است که این اطلاعات را از نظر صحت ارزیابی کنیم و آیا باید آن را باور کنیم یا نه. به کودکان کمک کنید با یادگیری این مهارتها، بتوانند اطلاعات جدید را ارزیابی کنند. از آنها بخواهید در مورد اینکه اطلاعات از کجا یا توسط چه کسی میآید فکر کنند، و چگونه آن را با آنچه قبلا میدانستند و چرا مهم است یا خیر ارتباط دهند.
علایق کودک را دنبال کنید
هنگامی که کودکان عمیقاً به موضوعی علاقمند هستند و آن را پیگیری میکنند، بیشتر مایل به آزمایش و یادگیری آن هستند. روند گسترش دانش در آنها فرصتهای زیادی برای یادگیری تفکر انتقادی ایجاد میکند، بنابراین برای تشویق این موضوع، به کودک کمک کنید تا به دنبال علایقش برود. چه یادگیری در مورد کامیونها باشید یا علاقه به حشرات، به کودک کمک کنید تا علاقهاش را دنبال کند.
مهارتهای حل مسئله را آموزش دهید
هنگام برخورد با مشکلات یا تعارضات، لازم است از مهارتهای تفکر انتقادی برای درک مسئله استفاده کنید و راهکارهای ممکن را بیابید. بنابراین به کودکان مراحل حل مسئله را یاد بدهید و آنها در فرآیند یافتن راهحل برای مشکلات از تفکر انتقادی استفاده خواهند کرد.
علت تصمیمات را توضیح دهید
والدین باید در صورت امکان تصمیماتی که برای فرزندان میگیرند را توضیح بدهند. اگر صرفا تصمیمات به صورت دستور به کودک القا شود، به مرور قدرت انتخاب و تفکر کودک کاهش مییابد و توانایی حل مسئله و تفکر انتقادی در او کاهش مییابد. توضیح دادن تصمیمات همچنین باعث میشود کودکان در تصمیم گیری مشارکت کنند بدون اینکه لزوما آنها را در فرآیند انتخاب و تصمیم گیری دخالت بدهند.